Johan Remkes doet verwoede pogingen het kabinet en de boeren nader tot elkaar te brengen. Bijna 20 jaar geleden maakte de politicus zich al eens hard voor het wonen van senioren op boerenerven. Hij zou dit initiatief ook eens op de onderhandelingstafel moeten gooien, vindt onze blogger Wim Kromwijk, directeur van LaCoTa.
Even opgezocht in het archief van voorheen de Stichting Wonen van Senioren op Boerderijen (Stichting WSB). De landelijke wet Ruimtelijke ordening, provinciale streekplannen en gemeentelijke bouwvoorschriften zorgden er destijds voor dat veel mooie initiatieven stuk liepen. Het paarse kabinet Kok (zittingsduur 3 augustus 1998 t/m 21 juli 2002) stelde onder verantwoordelijkheid van minister J.P. Pronk van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer een nieuwe wet voor ruimte op. Daarin werd bewoning van boerenerven door meer dan twee huishoudens ongeveer onmogelijk gemaakt.
Ook provincies en gemeenten die wel positief waren, konden vanaf dat moment geen kant meer op. Saillant detail was dat Johan Remkes (nu bemiddelaar in het huidige stikstofdebat) toen op datzelfde departement van Jan Pronk staatssecretaris was en een heel positief voorwoord schreef bij de eerste brochure van de Stichting Wonen van Senioren op Boerderijen. Wellicht zouden de ouderenorganisaties en de Stichting Erfdelen daarom nu alsnog moeten aanschuiven bij het stikstofdebat!
Voorwoord Remkes (2001)
“In het boek Een antropoloog op Mars beschrijft neuroloog Oliver Sacks het geval van een schilder die maar één thema heeft: zijn geboortedorp Pontito in Toscane. De kunstenaar is al tientallen jaren niet meer in het dorp geweest, maar is er zo door geobsedeerd dat hij het toch in detail kan weergeven. Als Sacks met hem naar Pontito reist, is de man enorm teleurgesteld. De mensen zijn weggetrokken, de olijfboomgaarden zijn verwaarloosd, de huizen storten langzaam in. Met het Nederlandse platteland loopt het zo’n vaart niet, maar het is wel aan het veranderen. De boeren hebben het niet gemakkelijk om het hoofd boven water te houden. Sommigen trekken weg, anderen ontwikkelen nieuwe activiteiten.
Het platteland is van groot cultuurhistorisch belang en is het waard om het te behouden en verder te ontwikkelen. De komst van senioren als nieuwe bewoners kan de kwaliteit en de vitaliteit van het landelijke gebied versterken en is daarmee een optie die we serieus moeten bekijken. Natuurlijk gelden hiervoor de regels van het ruimtelijk beleid. Die zijn er om ervoor te zorgen dat het karakter van het platteland niet wordt aangetast door teveel woningen. Dan zou de door senioren zo gewenste landelijke rust en ruimte alsnog verdwijnen. Ik ben nieuwsgierig hoe het wonen van senioren op de boerderij zich zal ontwikkelen’’, aldus Remkes in augustus 2001.
Omgevingswet
Vanaf 1 januari 2023 wordt een nieuwe Omgevingswet van toepassing. In de Omgevingswet worden 26 verouderde wetten samengevoegd. Planningsprocedures worden bovendien minder tijdrovend. De nieuwe omgevingswet gaat ongetwijfeld nieuwe kansen bieden voor woonboerderijen voor senioren, knarrenhoven en erfdelen. Ik hoop dat de nieuwe Omgevingswet eraan bijdraagt dat ons platteland en het groene buitengebied voldoende divers blijft. Niet alleen ruimte voor commerciële boerenondernemingen, maar ook voor nieuwe woonvormen, meer kleinschaligheid, biodiversiteit en natuur.
Meer inspiratie
Door het stikstof- en klimaatbeleid van de Rijksoverheid kunnen we opnieuw kijken naar de bestemming van vrijkomende boerenerven. Kijk voor meer inspiratie eens op de website van LaCoTa.
