Minister Hugo de Jonge is zeer positief over het initiatief van bouwend projectontwikkelaar VORM om betaalbare woningen te realiseren op bestaande naoorlogse flatgebouwen in steden. Dit wordt in de bouwwereld inmiddels optoppen genoemd. Op de daken worden dan een soort geschakelde tiny houses met heel wat groen neergezet.
VORM lanceerde al enige tijd geleden het initiatief BuurtBoost met als doel om naoorlogse woonwijken te verbeteren en deze te ontdoen van het stempel probleemwijk. De BuurtBoost Optopper is een nieuw wapen in deze missie. Dit is een prefab modulair appartement, dat volledig is vervaardigd uit hout. Zo is het licht genoeg om op bestaande daken te kunnen worden geplaatst. De woning heeft eveneens een geprefabriceerde badkamer, toilet en keuken en kan daardoor in een dag worden geplaatst. ‘De Optopper voorziet in sneltreinvaart in meer betaalbare woningen, toepasbaar op bijna ieder (naoorlogs) flatgebouw’, vertelt de ontwikkelaar op de website van Buurtboost. ‘De Optopper is ontwikkeld als een flexibel woonproduct voor toepassing in grote aantallen voor diverse doelgroepen en volgens een standaard methodiek.’
Enorme kans
Het klinkt minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening als muziek in de oren. Hij introduceerde de term optoppen al in de Tweede Kamer en nam onlangs een kijkje bij het prototype van De BuurtBoost Optopper. ,,Wat we nodig hebben is heel veel meer woningen, heel veel meer betaalbare woningen en heel veel meer duurzame woningen. En daarvoor heeft Vorm een heel erg mooi concept ontwikkeld. Het wordt fabrieksmatig gemaakt. En dat is een enorme kans om het ook betaalbaar te maken’’, aldus de minister in een filmpje van VORM. ,,Daarmee wordt die hele flat ook in een keer verduurzaamd. Dat is natuurlijk fantastisch voor de mensen die er wonen, vooral voor hun energierekening. Het is ook een enorme impuls voor de leefbaarheid in wijken en een kans om meer seniorenwoningen toe te voegen in eigenlijk een hele korte tijd.’’
Meest zuinig energielabel
De Optopper is door BuurtBoost en gelieerde VORM Holding-bedrijven in drie maanden ontwikkeld, inclusief de bouw van een prototype. Het houten appartement is energieneutraal door de in de gevel verwerkte zonnepanelen. ‘De woningen hebben een gemiddelde opwek van 1800 kWh en voldoen aan het verbruik van een standaard tussenwoning. Het energielabel van de woning is daardoor een schitterende A++++, de meest zuinige en groene score’, aldus de website van zonnepaneelleverancier Solarix. ‘Met de opgewekte energie bespaart een bewoner omgerekend tussen de 1.080 en 1.900 euro per jaar.’ Door de energieopwekking in de gevel kunnen de daken worden voorzien van groen, waardoor De Optopper ook klimaatadaptief en natuurinclusief is.
Betaalbaar
BuurtBoost heeft voor realisatie van De Optopper een quickscan ontwikkeld, waarmee snel en goedkoop kan worden berekend of optoppen technisch en financieel haalbaar is op een bestaand flatgebouw. Een standaard intermediar tussen de nieuwe appartementen en het bestaande dak zorgt ervoor dat plaatsing op bijna iedere flat past. BuurtBoost streeft naar 80 procent standaardwerk en maximaal 20 procent maatwerk. Hierdoor kan de realisatie zo betaalbaar mogelijk worden gehouden.
Maximaal vier kamers
Standaardisatie betekent in de ogen van BuurtBoost niet dat het saaie eenheidsworsten worden. ‘Er is een brede keuze aan afwerkingen van kozijnen, gevelbeeld en gevelafwerking. Daardoor kunnen de Optopper-woningen naadloos opgaan in de bestaande bouw of juist hun eigenheid tonen’, aldus de brochure. Met de modules van De Optopper kan een studio of appartement met maximaal vier kamers worden gerealiseerd. Er kan worden gekozen om de buitenruimte van de woning aan de achterzijde of aan de galerijzijde te creëren. Zo kunnen projecten met meer privacy of juist met een meer sociaal karakter worden gebouwd.
Inrichting flexibel
Het interieur van De Optopper wordt gekenmerkt door veel lichtinval door de grote raampartijen met panoramisch uitzicht en het doorzonprincipe. De inrichting van het appartement is flexibel. Zo kan de entree multifunctioneel worden gebruikt als onder meer werkruimte, sportplek of logeerkamer. De keuken is in een nis bij de technische ruimte gesitueerd, waardoor de woonmodule ook flexibel is voor een indeling naar eigen smaak en behoefte. De slaapkamer is compact, maar groot genoeg voor minstens een tweepersoonsbed en kasten.
Minder maatwerk
BuurtBoost noemt De Optopper een topoplossing voor de verdichtingsopgave in binnensteden en een concrete stap richting een betere wijk. ‘Minder maatwerk, seriematig bouwen en een compacte omvang zorgen voor een betaalbaar woonproduct dat razendsnel gerealiseerd kan worden. Kortom: snel en slim woningen toevoegen, die meer zijn dan een huis, maar ook duurzaam, circulair, toekomstgericht en aantrekkelijk’, schrijft BuurBoost in de brochure.
Door de mogelijkheid om te variëren met de modules is de woning geschikt voor vele doelgroepen. ‘Juist die mix van bewoners helpt buurten te verbeteren. Starters, studenten, één- en tweepersoonshuishoudens, kleine gezinnen en senioren kunnen uit de voeten met dit concept. ‘Senioren die aan een andere woning toe zijn, maar wel in hun vertrouwde wijk en zelfs in hun eigen flat willen blijven. Dankzij een Optopper en een lift krijgen zij een nieuwe, comfortabele woning die past bij hun levensfase. Met als bijkomend voordeel dat ook de doorstroming in bestaande appartementengebouwen op gang komt.’
Doorpakken
Het optoppen van bestaande flatgebouwen biedt woningcorporaties en gemeenten een mooie kans om door te pakken en het woningaanbod in snel tempo uit te breiden met betaalbare, duurzame woningen, stelt Mariëtte Broesterhuizen, strategisch manager van BuurtBoost. En er is ruimte. Onderzoeken van het woon- en ontwerpcollectief KAW en woningcorporaties toonden recent nog aan dat er minimaal 250.000 betaalbare woningen toegevoegd kunnen worden in naoorlogse stadsbuurten. In de gemeenteraad van Amstelveen heeft het CDA al gepleit om via optoppen zo’n 3.000 woningen te realiseren en op 12 april jl. tekenden VORM in het bijzijn van minister De Jonge een intentieverklaring met woningcorporatie Woonbron en ouderenhuisvestingsvereniging SOR voor het optoppen van bestaande gebouwen in Rotterdam.
‘Optoppen een uitkomst’
Na zijn bezoek aan het prototype van De Optopper in Rotterdam IJsselmonde stak minister De Jonge zijn enthousiasme niet onder stoelen of banken. ‘We hebben veel betaalbare, duurzame woningen nodig. Optoppen is dan een uitkomst. Een prachtige kans om snelheid te maken’, liet hij weten op Twitter, nadat hij eerder op de website van VORM al liet optekenen dat hij veel potentie ziet in dit concept. ‘Een betaalbaar prefab woonappartement voor woningcorporaties. Dit moet uitvoerbaar zijn als businesscase voor de corporaties, door samen de machine te laten werken en volume te creëren.’
Foto’s voor VORM en Buurtboost zijn o.a. gemaakt door Michel Kievits en Marijke Krekels.